[roman]

Yunanın matematiği eski Mısırdan öğrendiği üzerine oldukça ciddi görüşlerde vardır, bende bu görüşteyim. O pramitler Matematiksel bilgiler ve şekiller olmadan kurulamazlar.

XXXXXXX

Für den Philosophen Platon gab es einen Ort, der die Urbilder aller Dinge dieser Welt enthielt: ein Reich der reinen Ideen. Alle realen Dinge dieser Welt, wie wir ihnen im Leben begegnen, seien nur unvollkommene Verwirklichungen dieser Urbilder. Für viele Mathematiker hat diese Philosophie immer noch ihren Reiz, wenn sie z.B. der Frage nachgehen, ob die Mathematik nun eigentlich erfunden werde oder entdeckt - wie ein unbekannter Kontinent.

Mit dieser Frage führt uns Professor Dewdney auf eine Reise durch die Geschichte der Mathematik. Die erste Station dieser fiktiven Reise sind die Ruinen des antiken Milet. Diese liegen an der ägäischen Küste Kleinasiens in der heutigen Türkei. Im Altertum war diese Küste griechisch besiedelt. Milet war die Geburtsstadt der griechischen Philosophie. Hier lebte und lehrte Thales, der als der erste Philosoph betrachtet wird. Einer seiner Schüler war Pythagoras, der von der benachbarten Insel Samos stammte. Auf der Berliner Museumsinsel kann man den Hauch des antiken Milet spüren; das hier ausgestellte Markttor von Milet stammt jedoch erst aus römischer Zeit. Thales und Pythagoras haben es nie durchschritten.

Professor Dewdney trifft sich an diesem Ort mit einem (fiktiven) griechischem Kollegen, der ihm die Entwicklung der antiken griechischen Mathematik erläutert. Wir erfahren, wie Pythagoras den nach ihm benannten Lehrsatz entwickelt und bewiesen hat und welche Bedeutung er bis heute, z.B. bei der Entfernungsbestimmung in allen Navigationssystemen, hat. Wir hören von der ursprünglichen Philosophie des Pythagoras, eines Art Atomismus der ganzen Zahlen, und wie diese zusammenbrach durch die Entdeckung der inkommensurablen Größe der Wurzel aus Zwei.

Die nächste Station dieser Reise führt uns in die arabisch-islamische Welt. In Akaba trifft er einen ägyptischen Kollegen. Dieser erklärt uns die Entwicklung der Mathematik in der Zeit, als das arabische Kalifat den fortgeschrittensten Teil der Menschheit darstellte. Die größte Revolution in der Mathematik jener Zeit war die Einführung der 0, eine Idee, die aus Indien stammte. Der damit verbundene Übergang zum dezimalen Stellensystem erleichterte alle Arten des Rechnens erheblich. Entwickelten die Griechen - von Thales bis Euklid - vor Allem die Geometrie, so schufen die Araber die Algebra. Sie erfanden die Gleichungen und die Unbekannten darin, deren Größe zu ermitteln ist. Allerdings formulierten sie dies alles noch nicht in Symbolen sondern in Worten.

Die Araber legten mit ihren Kamelkarawanen weite Strecken durch die Wüste zurück, befuhren aber auch den Indischen Ozean zwischen Indien und Ostafrika. Für beides bedurften sie der Orientierung nach den Sternen. Im Buch lesen wir, wie die Araber Sternbeobachtungsinstrumente entwickelten und dabei lernten, die scheinbare Himmelskugel in die Ebene zu projizieren und wie sie dabei die trigonometrischen oder Winkelfunktionen entdeckten. Wir erfahren, dass auch im Islam die mathematischen Schulen der Philosophie des Platon und des Pythagoras verpflichtet blieben.

Die nächste Station auf dieser Reise auf den Spuren der Geschichte der Mathematik ist Venedig. Professor Dewdney lässt eine venezianische Kollegin den Weg der europäischen Mathematik von der frühen Neuzeit bis in die Moderne erläutern. Zunächst erfahren wir, wie sehr auch Johannes Keppler, bei seinen Bemühungen, die Bewegungen der Planeten zu entschlüsseln, auf den Spuren von Pythagoras und Platon wandelte. Dass er diesen schließlich elyptische Bahnen anstatt der idealen Kreisbahnen zuordnen musste, war für ihn wohl ein Schock, wie ihn Pythagoras bei der Entdeckung der inkommensurablen Größen erfahren hat. Wir erfahren ferner von der parallelen Entdeckung der Infinitesimalrechnung zur Beschreibung der physikalischen Bewegung durch Newton und Leibnitz.

Die letzte Station dieser Tour ist das gute alte englische Oxfort. Wir lesen von der Entwicklung der Mathematik im 20. Jahrhundert. Hierbei geht es natürlich vor allem um die Entwicklung der elektronischen Datenverarbeitung, der Computertechnik. Hier scheint sich der Prioritätsstreit, einst ausgebrochen um die Infinitesimalrechnung, zu wiederholen. War es nun der deutsch-ungarischstämmige Amerikaner von Neumann, der deutsche Konrad Zuse oder der Engländer Alan Turing, der die Grundlagen für diese Entwicklung schuf? Der Autor gibt Allen Turing diese Ehre.

Alle zu Worte kommenden Mathematiker sind sich einig: Die Mathematik wird entdeckt und nicht erfunden. Nur die Form ihrer Darstellung ist kulturell oder subjektiv bedingt, ihre Inhalte aber sind objektiv-real. Sie existieren „irgendwo da draußen“. Der Autor spricht gern von dem Holos als dem Existenzort der mathematischen Urbilder. Das ist eine rein platonische Vorstellung. Scharf polemisiert er gegen diese postmoderne Hypothese: „Der Kosmos, was immer dies auch sein mag, hat keine bevorzugte Beschreibung.“ Das heisst so viel wie: Kartenlegen und Kaffeesatzdeutung sind wissenschaftlicher Betrachtung gleichrangig. Das sei eben pluralistische Demokratie. Nein, das ist Verwechselung von formaler Gleichberechtigung im Sinne der Meinungsfreiheit und Gleichwertigkeit im Sinne des Wahrheitsgehaltes.

A.K. Dewdney wendet sich gegen die Betrachtung der Wissenschaft als rein kulturelles Phänomen und lehnt deshalb auch die Vorstellung vom Paradigmenwechsel, der in gewissen Abständen in der Wissenschaft eintreten soll, ab. Die objektive Realität existiert und es gibt eine bevorzugte Beschreibung des Kosmos, die den Vorzug hat, wahr zu sein, wahr im Sinne der Übereinstimmung mit der objektiven Realität. Als Anhänger eines dialektischen Materialismus oder Realismus kann ich in diesen Fragen dem Platoniker nur Recht geben.

* * *

A.K. Dewdney: "A Mathematical Mystery Tour", 1995, John Wiley & sons, Inc., New york, USA&gt/p&gt

in deutsch: "Reise ins Innere der Mathematik", 2000, Birkhäuser Verlag, Basel, Boston, Berlin


Autor: Ulrich Mellenthin
E-Mail: ulrich.mellenthin@weltexpress.info
Abfassungsdatum: 27.04. 2007
Foto: © Weltexpress
Verwertung: Weltexpress
Quelle: www.weltexpress.info
Update: Berlin, 27.04. 2007

evet haklisin, korkuyorsun, titriyorsun, icinde büyük bir SIKINTI var benim yüzümden
ama neden öyle oldugunu anlamis degilim.
ben seninle dini konusmam demedim, bu konulara girmeden evvel senin dünya acisini, senin inancini ögrenmek istedim ve sordum. cevap verecegine kacamakliklar yaptin, ve hala da yapiyorsun, ama dürsüt olmayan ben oluyorum.
onu birak, ortalikta hic birsey olmadigina ragmen küstahca evladim falan takilmaya basladin ve haa yapiyorsun ama arogant ben oluyorum.
burada millete küfürler eden sen, simdide kurbanlik tasliyorsun, ama riyakar ben oluyorum, öylemi?

bak roman, ben hiristiyanlar, yahudiler, müslümanlar, ateistler ve her ülkeden gelen insanlar arasinda büyüyüp yasam sürdürmüs bir insanim, ve her gurubun arasinda iyilerini de gördüm, küstah, fitneci ve kalleslerini de. hic kimseye karsi önyargim yok, benimle adam gibi konus, sana adam gibi cevap vereyim.

...ve haklisin, gercekten sosyal birisiyim, ama asosyal davranan insanlara karsi da cenemi tutamam - benim kusurum da bu olsun.
tekrar diyorum, hakikatten gercekleri tartismak istiyorsan (aslina bakarsan herkezin kendine göre gercegi vardir, ama bu konuya geliriz elbet daha), acik ol. kendinin neye inandigini aciklamadan cekinen birisini ben din, inanc gibi kompleks konularda nasil ciddiye alabilirim?
samimi soylüyorum, niye korkuyorsun?

matematik degildi, ve be matematigi müslümanlarin icat (veya kesf-) ettiklerini de iddia etmedim, aber danke für die Zusatzinfo.
Es bleibt dennoch dabei, die Null hat ein muslimischer Wissenschaftler eingeführt (und darum ging es in meinem Beitrag). Google nach "Kurt Vogel", er hat ein Buch darüber geschrieben.

Arkadas sen acilen bir doktora görünsen iyi olur. Durumun hic iyi degil.Böyle seyler yaziyorsun, demek hic bir ilim yok sende.Sana tavsiyem biraz kitap oku ve insanlari daha iyi ögren.

Yazimda ne kadar hakli oldugumun ispati forumun cakallarinin bana hicbir örnekle cevap veremediklerini gösteriyor ! :-))

Ne azikki müslümanlar dünyaya bir bok kadar fayda getirmiyor !
Bok hic degilse gümre oluyor, topraga faydali oluyor !
müslümanlar ise topluma sadece bok gibi pis bir koku veriyor !

Ama avrupada yasayanlar sansli, cünki avrupa medeniyeti onlarin bir kismini ilkellikden kurtaramiyor ama aralarindan birkac ilkeli egitiyor...

[roman]

Yaw senin ikna etmek için herhangi bir şeye inanmalı mıyım???

İnsan dinleri tartışması için bir dine mensup mu olmalıdır!!!

İnsan her hangi bir konuyu a b c d diye mi açıklamalıdır???

Yaw sen hepten psikolojik sorunlusun. Mutlaka bir kaç dönem bir yerlerde Psikoloji ile ilişkin bulunmuştur, bütün Psikoloji düşkünleri iç dünyalarında çözemedikleri sıkıntıları için okurlar, bunun bir başka nedenine ben hiç rastlamadım.

Resmen terbiyesizlik yapmaktasın ve halen riyakarlık yapmaktasın. Burada İslamcıların hiç bir eleştiriyi kaldıramadıklarını, hiç bir tartışmayı kavgasız, küfürsüz götüremediklerini görmeyen bir tek sen kalmışsın, daha öncede yazdım yalancı ve iki yüzlüsün, dürüst değilsin. Senin sorunun burada ne kadar tatlı, şekerli bir dinci olabilmekten başka bir şey değil.

Ne bok olursan ol, ama önce dürüst ol. Terbiyeli ol. Tek gözünle bakmamayı iki gözünle bakmayı öğren.

Bunları kime yazmaktayım ki??? bu cenahtan bu güne kadar hoş görülü bir tek bile olsun bir insan bu sayfalara gelipte uygar ve medeni insanlar gibi tartışabildimi.

Varsa yoksa sidik yarıştırma, benim Allahım, benim kitabım, benim ibadetim, benim vemaatim en büyüğü, en dürüstü en cartı curtu.

Yaw bu tür mizaçlardan ben bıktım.

Yazılar koydum bitmez tükenmez Tevrattan çalmadır, kuran özünde aşiret kitabıdır, ticaridir diye açıklamalar yaptım tek kelime bir cevap yok. Neymiş efendim dinimi saklıyormuşum. Buda Seelsorge çeşitlemesi herhalde.

Yok BENİM DİNİM.

Yeter mi anlayabilmene.

Allah, allah ne gerzekler var.

Sanki Müslüman olunca insanın en kutsallı, temizi, küfürsüzü, dürüstü, bilgili her ne ise o oluyorsun. Hani okur yazarda olmasak şu sayfalardaki hakaretleri, sahtekarlıkları, küfürleri de okumasak tam beş yıldır inanacağız ve bu sayfalarda bulunan yazılar sürreal yazılardır diyeceğiz. Keşki öyle olsada onu bile diyebilsek.

Evladım sen önce bana daha önceki nickini, rumuzunu bir yaz bakayım şuraya!!!

Resmen ilkel burası.

Yaz bakalım o harika dini bilgilerinide feyz kapalım birazcık senden.

[roman]

matematiğe girerler.

[roman]

ona çok benziyor, biraz dini tartışmaya girince benim ile eminim kafamda dahada berraklaşacak o olup olmadığın.

17,7,2007 de üye olmuşsun.

İnşallah o çıkmazsın o çıkarsan onun adına ben üzüleceğim bu kadar düşebildiği için. Onun olduğunu bilsem bile isminide açıklamayacağım.

Dürüst ve aklı başında bir sitede envai çeşit nickler ile girip insanlara saldırı yapmaya izin vermezler.

Ama dürüst ol yaz bakalım daha önceki nickini, güvenme waybee ye açıklamaz diye daha önceki nickini kimbilir birileri söyler bana.

Her ne olduysan veya olacaksan beni hiç ilgilendirmiyor o kendi nicklerini bile taşıyamayan insanların konumu. Ben her türlü tartışmaya açığım yeterki medeni ölçülerde olsun. Medeni ölçülerin dışına taşanlarla benim ilişkim ne yazışmada, nede günlük yaşamımda olmaz.

[roman]

İlginç Makaleler!

Yabancı gözüyle İslamiyet - Mine G. Kırıkkanat - Radikal Gazetesi 03/01/2004

Türkiye"de hemen herkesin istemini oluşturan "özgürlük" kavramına kim kafa yordu, kim kendisini "özgürlük" sözcüğünün anlamı üstüne sorguladı bilmiyorum ama... Kafatası üstünde biten saç telinden parmak uçlarına kadar konulan yasakların bile "özgürlük" diye savunulduğu bir ülkede, özgür düşünülmediği açıktır. Fransız din bilgini Jean Claude Barreau"nun bu sütuna aktardığım sözleri,
İslamiyet"in kadına koyduğu YASAKLARIN devlet ve kamu okullarında YASAKLANMASINI önerdiği için; dini yasakları yasaklayan laik anlayışa karşı, laik yasakları yasaklayan dini yasakları savunanlar tarafından ÖZGÜRLÜĞE AYKIRI olmakla eleştirildi! Oysa hiçbir alanda "yasaklama özgürlüğü" diye bir mantık yürütülemeyeceğini kavramak için allame olmak gerekmez. Ama yasağı yasaklamak, özgürlük doğurabilir...

Her şeyden önce değişik fikirleri yasaksız tartışmak demek olan düşünmek ve ifade özgürlüğüne dayanarak, Fransız din bilgini Jean Claude Barreau"nun İslamiyet ve demokrasi hakkındaki görüşlerine devam ediyorum. Kesinlikle taraf tutmuyorum. Yanlışını doğrusunu tartmak ve karar vermek tümüyle size aittir:

Barreau, "Okullarda tesettür gibi dinsel aidiyet işaretleri taşımak, ırkçı-ayrımcı niteliği dolayısıyla yasaklanmalıdır. Laik bir devlette, tesettürde ısrarlı bayan öğrenciler devlet okullarında okumak zorunda değillerdir. Dini eğitim yapan özel okullara gidebilir ya da devletin denetlediği dini fakültelerde okuyabilirler. Ama din eğitimi vermeyen okullarda tesettür kabul edilemez," diyor. Ve ekliyor:
"Samimi ve saf inanç, fanatizmi mazur gösteremez. Nazilerin çoğu, samimi olarak Naziydi. Dini fanatizme karşı demokratik hoşgörü beklenemez. Cumhur bir demokraside, sınırları cumhuriyetin kuralları çizer.

Bu kurallardan biri, laikliktir. Cumhuriyet toplumsal bir anlaşmadır ve herkes bu kurallara uymalıdır, aksi takdirde cumhuriyet cumhuriyet olmaz. Mümkün olduğu ölçüde özgürlük elbette arzu edilen bir haktır, ancak kaçınılmaz sınırları vardır, yoksa karışıklık doğar. Sınırsız demokrasi de yoktur. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti, bütünlüğünü korumak için cumhuriyet yasalarına uymak zorundadır.

Demokrasi uğruna bu kurallardan vazgeçerse, hem demokrasi hem de cumhuriyeti yitirir."

Fransız din bilgini Barreau, "İslamiyet ve Çağdaşlık Üzerine Genel ve Özel Düşünceler" başlığını taşıyan araştırma kitabında: "Kuran sözcüğünün anlamı, "ezbere okumak"tır. Hz. Muhammed, 22 yıllık peygamberliği boyunca Allah"ın emirlerini ezbere tekrarlamış ve yazdırmış, ancak Kuran"ı kendisinin yazıp yazmadığı bilinmemektedir. Tek bilinen, bu emirlerin parşömenler, düz taşlar ve deve kemiklerine yazıldığıdır. Kuran"ın bu çeşitli parçalara yazılmış hali, ancak 650 yılında bir araya getirilmiş ve Üçüncü
Halife Osman Bin Affan tarafından Medine"de resmileştirilmiştir. Kuran"ın birçok farklı yorumu olmasına karşın, günümüze dek en yaygın biçimde kabul edilen yorumu, halife Osman"nın yayımladığı halidir," diyor.

Oysa tarih okuyan bilir ki; Halife Osman, Zeyd Bin Zabit"in başkanlığında hazırlattığı Kuran metinlerini esas alıp, peygamberin BİZZAT yazdırdığı orijinal metinleri YOK ETTİĞİ için halk arasında hoşnutsuzluk yaratmış; Talha, Zübeyr ve Ali gibi İslamiyet"in önde gelenleri kendisine cephe almışlardır! Bu durumda sevgili okurlar, özgür düşünce bir soruyu sormayı gerektiriyor: Halife Osman orijinal metinleri yok ettiğine göre, bugün Kuran"a atfedilen kimi kural ve yasakların Hz. Muhammed"in ezberinden yazdırdığı Kuran"da var olup olmadığı belli midir?

Kaynak: <a href="redirect.jsp?url=http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/03/haber_101090.php" target="_blank">http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/03/haber_101090.php</a>


--------------------------------------------------------------------------------

İslamiyet ve çağdaşlık - Mine G. Kırıkkanat - Radikal Gazetesi 04/01/2004

Hayretler içerisindeyim. İslamiyet"e iman etmiş pek çok okurum soruyor: Kuran"ın orijinal metinlerinin Halife Osman tarafından yok edildiğini nereden biliyorsun? Yetinmiyor, "Doğruluğunu kanıtlamazsan, iftira attın demektir!" diyorlar. Meğer bu müminler, iman ettikleri Allah"ın kelamının nasıl ve kim tarafından yazdırılıp yazıldığını bilmedikleri gibi, İslamiyet tarihini merak bile etmemişler. Bırakın tarih kitaplarını, bir ansiklopedi açıp okumamışlar! Oysa başta İslam Ansiklopedisi, tüm kapsamlı ansiklopedilerde, örneğin Milliyet Büyük Larousse"ta bile yazılı Osman Bin Affan"ın yaşamı. Söz konusu halife döneminin nasıl tartışmalı, İslamiyet"teki bölünmelerin, dinsel ayrılıkların ve Müslümanların Müslümanları kırdığı iç savaşların başlangıcı olduğu, tarihsel bir gerçek. Halkın Halife Osman"dan duyduğu hoşnutsuzluklardan en önemlisi, "Kuran metninin saptanmasında" ortaya çıkmıştır. Osman Bin Affan"ın, 650 yılında Zeyd Bin Sabit başkanlığında hazırlanan Kuran metinlerini esas alıp, öncekileri yok etmesinden doğan nifak sonuçları, İslamiyet tarihi üstüne tüm belgesel kitaplarda açıktır!

Acaba diyorum, inançlarının tarihini bile bilmeyen bazı Müslümanların, okuyup ezberledikleri Kuran"ın, Hz. Muhammed"in ölümünden 18 yıl sonra kitaplaştığından haberleri var mı ve Osman Bin Affan"ın, temel metinleri yok ederken peygamberin kendi ağzından "vahiy kâtiplerine" yazdırdığı Kuran"ın ASLINI, örneğin aslında var olan eşitlik ilkesini yok ettiğini kavrayabilirler mi? Emin değilim. Çünkü sorgusuz kutsallık, kavramak ve düşünmek yeteneğini köreltiyor.

Düşüncesi körelmemiş ve her konuda olduğu gibi İslamiyet konusunda da tartışmaya açık okurlarım için Jean Claude Barreau"nun bir yabancı gözüyle yaptığı eleştirilere yer vermeyi sürdürüyorum: "Kuran, Müslümanlar için Allah tarafından Arapça yazdırılan bir mesaj kabul edilir. Bu nedenle İslamiyet ile Arap dili arasında organik ve bozulmaz bir bağ vardır," diyor Barreau. Ve kendince bir yargıya varıyor: "Günümüzde İncil hemen tüm dillerde okunur. Oysa İslam kuramcıları, Kuran"ı salt Arap dilinde okumakta ısrarlılar.

Onlara göre, Allah"ın emirlerini gâvur dillerine çevirmek imkânsız. Oysa bu açıklamanın tek amacı var: İslam ülkelerini tek bir Arap imparatorluğuna dönüştürmek.

Ancak bu ütopik amaç, zamanla çoğu Arap ülkesini gelişmekten alıkoyan bir yanılgıya dönüşmüş, çünkü değişen dünyaya karşı İslamiyet"i değişmezliğe itmiştir. YahudiHıristiyan dünyasında Rönesans dönemiyle değişim başlamış, İslamiyet ise her şeyin Kuran"da yazılı, mükemmel ve eksiksiz olduğu varsayımından öteye kalıplaşmıştır. Bunun sonucunda Müslümanlar kendi dinlerine ve durumlarına eleştirel bir bakış açısı getirememiş, dinsel açıdan bir metin çözümleme ya da eleştiri bile mümkün olmamıştır. Günümüz büyük din fakültelerinde bile ancak ve ancak yasaklar ve günahlar üstüne tartışılmakta, Kuran"ın çağdaşlaştırılması ya da eleştirilmesi söz konusu edilmemektedir. Daha kötüsü, değişimi reddeden bu kalıplaşma, İslamiyet"in içinden doğan büyük bir gizemi de yıkmış, sufizm gibi önemli bir mistik hareketin de sonu olmuştur. İslamiyet, özünde tutucu bir dindir. Her şey söylenmiştir, geriye salt tekrarlamak ve uymak kalır."

Eğer din bilgini Jean Claude Barreau"nun yorumu doğruysa, sevgili okurlar, demokrasi ile İslamiyet ilkeleri, birbirlerine taban tabana zıt olup "Demokratik İslam" ya da "Müslüman Demokrat" gibi kavramlar içi boş seslerden ibarettir.

Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül"lerin söylediklerine değil, onları DİNLEYENLERE bakın, ne demek istediğimi anlarsınız. Kuran"ı, doğrusu ve yanlışıyla sorgulamayan ve temelinde din reformu öngörmeyen hiçbir İslami siyasal hareket çağdaş ve yenilikçi olamaz. Nokta.

Kaynak: <a href="redirect.jsp?url=http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/04/haber_101209.php" target="_blank">http://www.radikal.com.tr/veriler/2004/01/04/haber_101209.php</a>

[roman]

değil bu yazılar.

Teslime Nesrin.

Teslime Nesrin.

Banglades"li yazar Teslime Nesrin, "90"li yillar boyunca adindan encok soz edilen ve asiri dinciler tarafindan ölüme mahkum edilen bir yazar.Cumhuriyet Kitap Klubu-Cumhuriyet Kitaplari dizisi icinde iki kitabi birarada yayimlanan Teslime Nesrin"le ilgili bir soylesi sunuyoruz asagida. Soylesiyi gerceklestiren New York"lu humanist bir yazar olan Warren A. Smith. Smith, bu siralar caglar boyunca tanritanimaz olarak taninan unlu adlarla ilgili bir yapit derliyor. Yazar bu yapita "Who"s Who In Hell - Cehennemde Kim Kimdir?" adini verdi. Warren A. Smith soylesiyi Isvec"te Teslime Nesrin"in gizli yasadigi bir yerde gerceklestirmis ve Ottawa"da cikan "Humanist In Canada" adli aylik dergi 1998"de yayimlamisti.
WARREN A. SMITH
Yazinla ilginiz ne zaman basladi?

- Cocukluk yillarimda ilk kez siir ve oyku yazmaya basladim. Yerel gazetelerde ve edebiyat dergilerinde baslayan yazin seruvenim, ulusal nitelikli bir gazetedeki yazilarimla surup-gitti. 1979-1983 yillarinda tip fakultesine giderken, Senjuti-Karanliktaki Isik adli bir edebiyat dergisinin editorlugunu yapiyordum. Doktor ciktigim sira, kirsal bir yorede gorev almistim. Iste bu donemlerde, 24 yasindayken ilk siir kitabim yayimlandi. Jinekoloji doktoru olarak calisirken, bir yandan da, bir gazetede haftada 6 kez sutun yazisi yaziyordum.

- Gazete yazilariniza nasil tepki gosterildi?

- Hem sevilen hem de nefret uyandiran bir ugrasti o yazi seruvenim.

- Neden nefret ediyorlardi?

- Nefret tepkisi, dogal olarak yobazlardan geliyordu. Birkac kez basini hocalarin cektigi kalabaliklar, gazete binasina saldirdi. Yaziisleri yonetmenim kesinlikle arkamdaydi ama, bana artik dini konulara deginmeme uyarisinda bulunmak zorunda kaldi. Patlak veren gerilime karsin, beni destekleyen yogun bir okur kitlesi vardi.

- Bati"da bircok kisi sizi sosyal adalete, kadin ozgurlugune adanmis bir simge yazar olarak sever. Bu direnme coskusunu nasil esinlendiniz?

- Musluman bir ailenin cocuguydum. Komsumuz olan Hindu"lara, koktendinci yobazlardan gelen saldirilar, beni cok uzerdi. Daha sonra kacmak zorunda kalan Hindu komsularimizin evlerine yobazlar yerlesince, dinin karanlik bir yani olduguna inanmaya baslamistim.

- Jinekolog olarak kac bebek dunyaya getirdiniz?

- Belki birkac bin. O siralar yazmayi da asla ihmal etmedim. Ilk kez, Hindistan"da, "Niubachita" adli sutunda yazdigim yazilara "Ananda Odulu"nu verdiler. Yazinsal bicim ve icerik acidan benim radikal bir cizgide olusum, ozellikle kadin bir yazar olusum genis ilgi uyandirmisti. "Lajja" adli romanim cikti o donemlerde. Hindu inancinin "Krisna"dan hemen sonra gelen Tanrisi "Visnu"yu ele almistim. Bu yorede yuzlerce yil once yapilan "Babri" camiini ve birkac yil once Hindu"larin saldirisiyla yikilan bu caminin oykusunu anlatiyordum. Kitabim cikar cikmaz, varolan tum nefret firtinasinin kokeninde hep dinlerin yer aldigini belirtmem yuzunden, Habibur Rahman adli bir hoca kellemi isteyen bir fetva cikarmasin mi?.. Kisacasi o romanim gavur urunu ilan edilmisti.

- Sokak mitingleri nasil basladi?

- Bir ara Fransa"ya cagriliydim. Donuste beni "kafir" ilan eden Banglades"li yobaz hocanin karsisina dikilip, agir elestiriler savurmak zorunda kaldim.

Binlerce yil once yazilmis, kimsenin anlamadigi dinsel buyruklarin cagdisi oldugunu soyleyince kiyamet kopuverdi. Hemen her gun hocalarin orgutledigi yobaz mitingleri baslayiverdi. Dunyanin dort bucagindan Bati medyasi, Banglades"e akin etmeye baslamisti.

- Korkup, sindiniz mi?

- Bu kara cahillerden hic korkmadim ve bunlara asla odun vermeme karari aldim. Hepsi beni tiksinidiren kisilerdi bu fanatiklerin.

- 1994 yilinda hukumet sizi mahkemeye verdi, degil mi?

- Hukumet yobazlarin cizgisini izleyerek, benim halkin dini duygularini incittigim gibi sahane bir bulusla, pesime dustu. Iste bu sira, degisik dostlarin evlerinde saklanarak yasamaya basladim. Banglades icin cok buyuk para olan 5 bin dolarlik bir odul koyuldu basima. Bir ara babamin muayenehanesini de yiktilar yobazlar.

- Peki, aileniz ne yapti?

- Ailem tumuyle arkamdaydi. Hemen her birey destekliyordu ailede. Tum ulkede yasam durmus, sokaklar yobaz mitingleriyle gecilmez olmustu. Bazilari 300 bin kisilik bu fanatik mitinglerinde, surekli olarak kellem istendi. Tam 60 gun gizlenerek yasamak zorunda kaldim.

- 60 gun sonrasi ne oldu?

- Bazi Banglades"li aydinlar buyuk yardimlar yaptilar. Avrupa Birligi, bana cagrida bulundu. Amerikan hukumetinin de yakin ilgisini belirtmeliyim. Bizim hukumet sonunda, yurttan ayrilip, Avrupa"ya gitmeme razi oldu ve ayrildim.

- Disarda da sizi polisler koruyor mu?

- Buyuk topluluklar karsisinda konustugum zaman, beni polis koruyor. Ornegin, Ingiltere"de Nottingham"da universitede konusma yaparken, murteci ogrenciler bana saldirdilar. Montreal"de Concordia Universitesi"nde de saldirgan bir yobaz topluluguyla karsilastim ve polisin uyarisiyla, konusmami kesip, ayrildim Kanada"dan. Michigan ve Harvard Universitelerinde, bir tepki olmadi ama polis beni korumaya almisti. Cok buyuk insanlik gordum Isvec polisinden .

- Isvec"teki ilk gizli evinizi PEN orgutu bulmustu degil mi?

- Bothnia Korfezi denen suskun bir yorede, ozellikle bir yazar icin cok gereksinilen bariscil bir yere kavustum. Gecirdigim ruhsal deprem, yurdumdan uzaklara zorlanisim beni cok sarsti. Zor bir yasama adim atmistim. Ama PEN"deki dostlar beni asla yalniz birakmadilar.

- Simdiye kadar toplam 17 kitabiniz yayimlandi. Doktorlugu da biraktiniz. Hangi odulleri aldiniz simdiye kadar?

- 1994"te Isvec"te "Kurt Tucholsky Odulu"nu verdiler. Tucholsky adli unlu aydin. Nazilerden kacarak, Isvec"e gelmisti. Ayni yil, "Sakharov Dusunce Ozgurlugu Odulu"nu aldim. Avrupa Parlamentosu Baskani Klaus Hansch, "kadina adanan ve hosgoruyu yucelten bir yazar" olarak bana bir plaket verdi. 1995"te Fransa"da Nantes adli kentte de ozguluge katkimi onurlayan bir odul verildi ve bir kitabim altin yaldizli bir cerceveyle, kent belediye binasinda sergilendi. 1995 yilinda, Paris"te, "Insan Haklari Odulu"nu, Isvec"te Uppsala Universitesi"nden "Monismainen Odulu"nu verdiler. Meksika baskentinde yapilan "Dunya Humanistler Kongresi"nden de "Onurlu Humanist Odulu" verildi bana.

- Yazar dostlarinizdan mektup aliyor musunuz?

- Basta Salman Rusdu, yiginla destek veren yazar var bana. Rasid Mimoni, Bernard-Henry Levy, Philippe Sollers, Nadine Gordimer, Bat Ye"or, Leila Sabar, Rada Ivekovic, Pierre Martens, Susan Sontag, Erik Loest, Elfriede Jelinek, Muhammed Sukri, Irene Frain, Amishov Gosh gibi unlu adlar beni hep gonendirmistir.

- Kendi ulkeniz Banglades"te size esin gucu veren adlar kimlerdir?

- Iki buyuk deneme yazari aklima geliyor. Ikisi de laik ya da tanritanimaz bireylerdi. Birinin adi Anoradasankar Roy, digeri ise Sibnarayon Roy.

- Fransa"da buyuk dostluk gordunuz degil mi?

- Medya buyuk bir ilgi gosterdi bana. Aydinlarin dostlugunu asla unutmayacagim. Bazi oyun yazarlarinin yapitlarina konu bile oldum.

- Degisik konferanslarinizda hangi konulari ele aliyorsunuz?

- Nesirim, siirim temel konular. Hemen ardindan kadinin Islam"daki cekisini dile getiriyorum. Islam"da Seriat yasalarini degistirmedikce, hicbir reform girisiminin yararli olmayacagini savunuyorum. Tepede kumelenmis dinsel odaklarin, erkek-egemen kulturun ana sorun oldugunu anlatiyorum. Kadini pacavra gozuyle goren kurallari irdeliyorum hep. Cogunlugu kara-cahil olan Banglades halkinin icinde okumus kadinlar bile, kisir donguden kurtulamaz. Bu azinlik ust duzey sosyetede bile, kadin diplomayi zengin koca bulmak dogrultusunda kullanir ve eninde sonunda, solugu mutfakta alir. Ya da cocuk makinesi olmakla gecer yasamlari. Ailenin reisi hep erkektir.

- Kitapliginizda Kuran gozume ilisti. Sizin kutsal kitabi iyi bildiginizi duydum. Ne dersiniz?

- Yillarca okudum kutsal kitabi. Okudukca aklim karisti. Okudukca Tanridan kuskulanmaya basladim. Genc kizlik yillarinda kitapta izledigim akil almaz celiskileri anneme gosterirken, "aman kizim sakin sorma, sadece inan" derdi. Kadin erkek iliskileri, evlilikle baglamli ilkellikler, Musluman olmayanlarin gavur diye vurgulanmasi, kafir sayilmasi, bana hep pes dedirtmistir. Ozgur inanci reddeden, yasaklayan, kisitlayan bir ogreti vardi her satirda.

- Uzak ya da yakin bir gelecekte, Banglades"te mutlu bir yasama doneceginizi dusluyor musunuz?

- Kellemin istendigi bir diyarda, o mutlu yasami bulacagimi sanmam. Yazma yetimi engelleyen, ozgurlugumu yok eden, yobaz egemenligi altindaki o ortama donemem artik.

Ceviren: Engin Askin


Bir Kadın Yazgısı
"Bothnia Korfezi denen suskun bir yorede, ozellikle bir yazar icin cok gereksinilen bariscil bir yere kavustum. Gecirdigim ruhsal deprem, yurdumdan uzaklara zorlanisim beni cok sarsti.
Zor bir yasama adim atmistim. Ama PEN"deki dostlar beni asla yalniz biramadilar.Nefret tepkisi, dogal olarak yobazlardan geliyordu. Birkac kez basini hocalarin cektigi kalabaliklar, gazete binasina saldirdi. Yaziisleri yonetmenim kesinlikle arkamdaydi ama, bana artik dini konulara deginmeme uyarisinda bulunmak zorunda kaldi. Patlak veren gerilime karsin, beni destekleyen yogun bir okur kitlesi vardi."
(Teslime Nesrin)
ONER YAGCI

"Bir Kadin Yazgisi" adli bir kitap yayimlandi (*).

Yazari Teslime Nesrin.

"Teslime Nesrin kim?" diye sorunca, belleksizligin egemen oldugu bir toplumun insanlari oldugumuz geldi aklima. Yayinevi de bunu dusunmus olmali ki, "Yayinevinin Tanitmasi ya da Tanistirmasi" baslikli bir aciklama koymak zorunlulugunu duymus:

"Teslime Nesrin, 1962 dogumlu ve Bangladesli bir tip doktoru..."

Cagrisim yapmadiysa devam edelim:

"Yazilari nedeniyle hakkinda fetva cikarilmis ve... ulkesinden, yakinlarindan ayrilmak zorunda birakilmis bir yazar..."

Salman Rusdi"ye uygulanan olum fermani olayinda oldugu gibi cagimizin ayiplarindan; insan hakki, yasa ve hukuk tanimaz bir bagnazligin, insana ve yasama yaklasiminin gostergelerinden biri. Dusunmeyi ve sorgulamayi yasaklayan, dusunen ve sorgulayanlar icin "fetva" cikarmayi hak belleyen koktendinciligin yuzyilimizin son donemlerindeki hedeflerinden biri. O, yasama bicimiyle ilgili dusunceleri aykiri bulundugu icin olumle bulusturulmak istendi.

Sakli-kacak (1994"e kadar) ve surgun (1994-1998 arasinda Isvec, Berlin ve Amerika Birlesik Devletleri"nde) yasaminda hakkindaki olum fermanina boyun egmedi, insan haklari savunuculugunu ustlendi, 1998"de ulkesine donduyse de, hakkinda surdurulen kampanyalardan ve "fetva"dan kurtulmak icin bu yilin basinda yeniden Isvec"e dondu ve yazarligini surdurdu.

Bir kadin Teslime Nesrin; kendisine uygun gorulen yazgiya boyun bukmeyen, onu degistirmeye calisan bir kadin.

Bu yazar Teslime Nesrin; yazdiklarinda dusunce ozgurlugunu, yasam ve insan haklarini savunan bir yazar.

Elimizdeki kitapta da kadini, kadinlarin sorununu anlatiyor; boyun bukmeyen yazgilarina karsi cikan kadinlari...

Teslime Nesrin"in "Bir Kadin Yazgisi" ve "Secenek" adli iki anlatisinin yer aldigi bu yapitinda, Dogu-Islam toplumlarindaki kadin yazgisini okuyoruz.

Kadinlarimizin yasadiklari
Bangladesli bir yazarin anlattiklarinin bizim kadinlarimizin yasadiklariyla, daha dogrusu bizim kadinlarimiza yasatilanlarla, yazgi kilinmak istenenlerle nasil da ortustugunu goruyoruz. Sanki Anadolu kadinlari var bu anlatilarda. Nazim Hikmet"in "Kuvayi Milliye Destani"nda "Kadinlarimiz" diye siirlestirdigi kadinlarimizin:

"Ve kadinlar/ bizim kadinlarimiz:/ korkunc ve mubarek elleri,/ ince kucuk ceneleri kocaman gozleriyle/ anamiz, avradimiz, yarimiz/ ve sanki hic yasamamis gibi olen/ ve soframizdaki yeri/ okuzumuzden sonra gelen/ ve daglara kacirip ugrunda hapis yattigimiz/ ve ekinde, tutunde, odunda ve pazardaki/ ve karasabana kosulan/ ve agillarda/ isiltisinda yere sapli bicaklarin/ oynak agir kalcalari ve zilleriyle bizim olan kadinlar/ bizim kadinlarimiz..."

"Bir Kadin Yazgisi"nda, babasinin, "iyi bir evlilik yapmasi icin hicbir fedakarliktan" kacinmadigi bir kadin anlatiliyor.

Gercekten de baba, adi Hira olan kizina, "Yakisikli bir fizige, iyi ahlaka sahip olan, alkole bagimli olmayan, kiz pesinde kosmayan, iyi bir isi olan bir koca" bulmak icin hicbir fedakarliktan kacinmamistir.

Hira, "beyaz bir tene, duzgun bir burna, badem gibi iri gozlere, ince dudaklara, ortanin uzerinde bir boya, belinin altina kadar uzanan gur saclara" sahip olan, liseyi yeni bitirmis, "ancak milyonda bir bulunabilecek" bir kizdir. Bir yandan okumak, bir yandansa guzelligi nedeniyle kendisini tek basina okula bile gondermeyen ailesinin baskisindan kurtulmak icin evlenmek istemektedir.

Bir gun, hic gormedigi, hic konusmadigi Altaf adli biriyle sozleri kesilir. Cevresindkiler ne kadar sansli oldugunu soylemek icin birrbirleriyle yaris ederler.

Bir devlet kurumunda muhendis olan Altaf, Dakka"nin en luks semtlerinden Gulsan"daki kendi gorkemli evinde oturmaktadir. "Guzel insanlara hic ilgisiz kalmayan" Hira, yakisikli Altaf"la evlendikten sonra duskirikligi yasamaya baslar, cunku Altaf iktidarsizdir ve bunu kabul etmemektedir.

Hira"nin yasami evde tutsaklik gibidir. Zamanini yatak odasinda gecirmekte ve kocasi onun evin temizliginin, hizmetcilerinin, yemeklerinin denetlenmesi isini ustlenmesi icin zorlamaktadir.

Annesi ona hep, "Iyi bir esin gorevlerinden biri de, kocasinin evini guzelligiyle suslemek, parlak kisiligiyle evin mutlulugunu, kocasinin ailesinin sayginligini pekistiren bir simge olmaktir." demistir ama Hira, bu evde var olma nedenini sorgulamaya baslar:

"Altaf"i mutlu etmek icin vardim, hem moral hem fiziksel mutlulugunu saglamak; ailesinin de gonencini, sayginligini korumaya katkida bulunmak... Peki benim mutlulugumu kim saglayacak?.."

Hira"nin savasimi
Bu sorgulama sonucunda egitimini surdurme tasarisindan vazgecer ve kapatilmis bir yasam surmek zorunda kalir. Cevresindeki tum kadinlar "tum yasamlarini, titizlikle, bagli olduklari erkegi hosnut etmeye adamislardir." Ve Hira da oyle yetistirilmistir ama "birlikte yasamak zorunda birakildigi" adamin tutsagi olmayi onuru kabul edememektedir.

Iktidarsiz bir kocanin koynunda gecmeye baslayan uykusuz gecelerden, kendini dine vermis bir kayinvalidenin cekilmezliginden baska bir sey olmayan yasamindan hosnut degildir. Kocasi, cinsellikle ilgili bir sorunu oldugunu kabul etmemekte ve Hira, yalnizlik icinde allak bullak olmaktadir.

Anlatinin bundan sonrasi Hira"nin girdigi savasimi, doktora gidisini, cinselligin ne oldugunu anlayisini, kocasindan dayaklar yiyisini, evinden kacisini, kendi ailesinin onu ayiplayip geri gondermesini, tekrar kacip bir iste calismaya ve kurtulus icin adimlar atmaya baslayisini anlatmakta ve ozgurlugun, ozgurluk icin savasmanin en yuce deger oldugunu vurgulamaktadir.

Bu savasimin sonunda, anlatinin son satirlarini olusturan ask. Hira"nin ozgurlugu yakaladiginin da habercisidir:

"Kimse ona sarilmami, onu kendime cekmemi engelleyemezdi. Kimse ve hicbir yasa. Beni uzun zamandir kemiren yoksunlugun, nihayet yumusamaya, bedenimi terk etmeye basladigini duyuyordum. Susuzlugumu gidermenin cok kolay -bu kadar basit!- olacagi baska bir dunyaya giriyordum."

"Secenek"
Kitabin ikinci anlatisi ise "Secenek" adini tasiyor.

Iki kizkardesin birbirine yazdigi mektuplarla insanligin yuzlerce yildir cozemedigi kadinlarin ezilmesi sorununun ve yasam biciminin sorgulandigi bu anlati da, Dogu toplumlarindaki kadin olayini sergiliyor.

Bu anlatida karsilastigimiz gerceklik de ulkemizdeki kadin gercekligiyle ilginc bir bicimde ortusuyor.

Dunyanin cesitli ulkelerini gorup de oralarda ogrendikleriyle kendi ulkesinin yasamini karsilastirip cagdas bir yasam biciminin hakki oldugunu dusunen, bu dusuncesini gerceklestirmek icin cesur adimlar atan bir kizin yasam deneylerini aktaran "Secenek", ayni zamanda dinsel bir yasam biciminin kiskaclari altinda, bosinanlarla koreltilen baska yasamlari da buyutec altina aliyor.

Ornegin, "Erkekler beni hep sasirtacaklar! Evlenmeden once yiginla kizla birlikte olurlar, sonra da kadinlarinin yasantisindaki ilk erkek olmamayi katlanilmaz bulurlar. Neden Nupur, bana aciklasana! Kizlik onlar icin neden bu denli baglayici!" dusuncelerinin toplumumuzdaki "bekaret" konusuyla ayniligini kim yadsiyabilir?

Ask konusundaki su dusunceler de gunumuzun gercekligi degil mi?:

"Yasamimin bir bolumunde, yalnizca askin bana ozgurluk ve mutluluk getirebilecegini dusundugumu soylemeliyim. Herkes gibi ben de ask tutkunuydum. Ama anladim ki bizim toplumumuzda, ask, erkeklerin kadinlari aglarina dusurmek, iktidarlarini dayatmak, yasam boyu kendilerine hizmet etmelerini saglamak icin kurduklari bir tuzaktan baska bir sey degil."

Ornegin, "Kayip kiz, erkeklerle fazlaca gorusen kizdir! Bunun tek bir anlami var, erkekler dogru yoldan cikmazlar. Ote yandan, ulke bir bastan bir basa erkeklerin bu kayip kizlarla karsilasabilmeleri icin ayrilmis yerlerle dolu... Ama yerlere giden kizlarla sik sik gorusen erkekler yoldan cikmis sayilmiyorlar..." dusuncelerinin bizim toplumumuza yabanci dusunceler oldugu soylenebilir mi?

Ya bosananlarla ilgili gerceklik?

Sinava girecek olan kizin basarisi icin duaya gereksinmesi vardir ve dua ufleyen Hoca ile karsilasan kizin duygulari sunlardir:

Hoca ellerini basima koydu, sonra omuzlarina, sirtima indirdi, beni kendine bir an cekerek. Kuran"dan birkac ayet okuyarak uzerime ufledi. Bir yaprak gibi titriyordum, kendimi onun kollarinda hapsolmus hissetmek kotu bir duyguydu. Saclarima icine cekiyordu sanki. Soluk almaya cesaret edemedim... Yeniden elleri uzerimde gezindi, sirtimdan kollarima, kollarimdan gogsume uzandi, orada bir sure hareketsiz durdu. Soyle mirildandigini isittim: Allah"in safligi iste burada duruyor, bir gun bu saflik ucup gidecek, sen yolunu sasirtmalarina izin verme!.."

Bir ticaret alani:

Dinin ticaretle iliskisini belirleyen "Din, su siralarda parlayan bir ticaret alani... Dinle yakindan ilgilenen insanlarin daha bencil olduklarini dusunebilir miyiz? Belki de insanlari bencil yapan dindir" dusuncelerinin cigliga donustugu bir ulke yalnizca Banglades midir?

"Bir Kadin Yazgisi" adli kitabin ikinci anlatisi olan "Secenek"in, icinde bulundugumuz yasama kosullarina denk dusen sorunlarla ic ice bir yapit olarak okunmaya deger bir anlati oldugunu vurgulayarak son satirlarindaki bir cagri ile noktayi koyalim:

"Yasamda gercekten bir dosta, yaninda kendini iyi hissedecegin birine ihtiyac var... Beni ilgilendiren tek kisi sensin, sen benim gercek dostumsun, bir anneden, bir kardesten daha yakinsin..."

(*) Bir Kadin Yazgisi - Secenek/ Teslime Nesrin/ Ceviren: Bulent Berkman/ Cumhuriyet Kitaplari/ Mart 1999/ 192 s.

Kaynak: Cumhuriyet Kitap 04/06/99