Cetin Altan"in
<<Kaptanlar, dis doktorlari, garsonlar, soförler...>> isimli yazisindan alinti
Milliyet - 25 Aralik 2004
200 yildan bu yana "Batililasma, Batililasma" diye çirpindigimiz Bati ile Dogu arasindaki temel fark, temel ayirim neydi?
Bati, yani Avrupa, küçük bir kita oldugu için okyanuslari kullanmaya yönelmis; genis topraklarin kitasi Asya ise, böyle bir gereksinme duymamisti.
***
Okyanuslara açilmak... 1492"de Atlas Okyanusu"nda bilinmez kiyilara dogru 3 teknelik bir filoyla serüvene çikan Christophe Colomb"un, kaptanligini kendi yaptigi, kürekli, forsali, yelkenli teknesi "Santa Maria" 33 metreydi.
33 metrelik bir tekne vololümünü kullanmak, "mekani kullanma" bilincini pekistirir insanoglunda; nereye ne kadar sürede varacagi hesaplari da, "zamani kullanma" bilincini...
Bütün bu ugraslarin, ne getirip, ne götürecegi denklemleri ise "ekonomi" bilincini...
***
500 yillik okyanuslar denizciliginin birikimleri, Avrupa kitasinin toplumlarina yansiyinca da; Bati Bati dedigimiz, mekani ve zamani ekonomik denklemler içinde kullanma uygarligi çikar karsimiza...
Dogu, yani Asya böyle bir birikimden yoksun kalmisti...
Adalardan olusan Ingiltere"nin dili, insanligin ortak dili olmus; koskoca Hindistan ise, yoksulluk cehenneminin yedi kat esfeline gömülmüstü...
***
Okyanus dalgalari, politik tatavalardan anlar mi? Anlar mi hamasi nutuklar ve sehitler için yazilan siirlerden?
Okyanus dalgalari, Doga"nin vahsetine karsi insanoglunun kendini korumak için gelistirdigi teknolojiden anlar; forsalarla yelkenler yerine; buhar gücünü, petrol ve nükleer enerjiyi, elektronik radarlari kullanmaktan anlar...
***
Türkiye, bugün bireylerin "yasam kalitesi" açisindan, Yunanistan"in 60 basamak altina düsmüsse; bunun bir nedeni de, Yunanistan"in dünya deniz ticaretinin yüzde 20"sini elinde tutmasidir. Türkiye"nin, dünya deniz ticaretindeki yeri ise yüzde 1"in altindadir.
"Ben bir Türküm, dinim cinsim uludur" hamasetiyle üstesinden gelinebilecek sorunlar midir bunlar?
Tüm denizci dostlara yürekten selamlar...!
|