"Biz ki Sultan Mehmed Han'ız!.."
" Üst ve alt tabakada bulunan bütün halk tarafından şu şekilde bilinsin ki bu fermanımızı tasıyan rahiplere lütufta bulunup şu hususları buyurduk: Söz konusu rahiplere ve kiliselerine hic kimse tarafından engel olunmayıp rahatsızlık verilmeyecektir..."
'' Bunlardan gerek ihtiyatsizca memleketimde duranlara ve gerekse kacanlara emn-ü aman olsun ki, memleketimize gelip korkusuzca sakin olsunlar ve kiliselerine yerleşsinler..."
Aynı hükümdar, fetihten hemen sonra yayınladıgı " amanname " ile Galata'da yasayan Ceneviz halkına ( Istanbul'daki Hıristiyanlara ) inanc, ibadet, kıyafet, seyahat ve ticaret özgürlügü tanımıstır.
Meshur Balıkesirli Zaganos Pasa'nın imzası ve Fatih Sultan Mehmed'in tugrasıyla cıkan bu " amanname '', bir insan hakları belgesi '' olarak, kuskusuz kendi cagını cok asan yaklasımlar ihtiva ediyor...
Iste bu, tolerans mantıgıdır! Fatih Sultan Mehmed kılıcıyla degil, tolerans mantıgıyla Ortacag'ın katı kalıplarını kırmıs, hayatı yeni bir cagla tanıstırmıstı.
Ayrica, Siz nerede bir cami görürseniz yanina kilise yapabilirsiniz demistir.
Simdi, bunları söyleyen adam mı Evlere yagma yaptırmıs?
Onlar kalem oynatmamıslar, akıllarını oynatmıslar
