KURANDAN AYETLERLE KURANDAKI NAMAZ SALAT
Namaz sadece Allah"ı anmak için kılınır (6:162; 20:14). Bu anma muslumanları günahlardan ve başkalarına zarar vermekten alıkor (29:45). Namaz kılmak, sıkça muhtaçlara yardım etmekle birlikte anılarak namaz kılan kişinin toplumsal bilinç ve sorumluluğa sahip olması vurgulanır (2:43,83,110; 4:77, 22:78; 107:1-7). Namaz hayat boyu gözetilecek bir görevdir (70:23).
Namaz kılmak için abdestli olmak gerekir (4:43; 5:6). Abdesti sadece cinsel ilişkide bulunmak ve tuvalet ihtiyacını gidermek bozar; gaz kaçırmak, kanamak, kadınlarla tokalaşmak ve kadının adet görmesi abdesti bozmaz ve namaza engel olmaz (5:6; 2:222). Su bulunmazsa, namaza zihinsel olarak hazırlanmak için temiz bir zemine dokunularak yüzler ve eller meshedilir (5:6).
Namaz için örtünme diye bir koşul yoktur. Örtünme toplumsal bir gereksinme olup kişiyi cinsel ve duygusal ilişkilerde diğerlerinden koruma amacını güder (7:26; 24:31; 33:59). Namaz için İbrahim peygamberin kurduğu Kutsal Mescide yani Kabeye yönelmeli (2:125, 143-150; 22:26). Tehlike ve korku gibi olağanüstü hallerde kısaltılması öğütlenen namaz bir rekaat olunca normal koşullarda kılınan namaz en az iki rekaat olmalı ve namazda dış dunya ile irtibatı minimuma indirmeli (4:101-103). Namazları oruç gibi kazaya bırakmak diye bir şey olmayıp belli vakitlerde yerine getirilmeli (4:103).
Gecenin gündüzün iki ucuna yakın bölümlerinde gözetilmesi gereken Sabah (Fecr: 24:58; 11:114) ve Akşam namazlarıyla (Işa: 24:58; 17:78; 11:114) güneşin göğün ortasından sarkmaya başlamasından akşama kadar kılınması gereken Orta (Vusta: 2:238) namazı olmak uzere üç vakit namaz mevcuttur. Kadın-erkek tüm inananlar haftada bir Cuma (toplantı) günü öğle namazına açık bir duyuru ile çağrılır ve namazı erkek veya kadın bir müslümanın önderliğinde topluca gözettikten sonra herkes tekrar işine döner (62:9-11). Duyuru Allah"ı anmaya bir çağırı olup başka isimler zikredilmez (72:18-20). Namaz için topluma açık olan mescitlere gidecek olanlar temiz ve güzel elbiseler giymeli (7:31).
Namazı ayakta durarak kılmaya başlamalı (2:238; 3:39; 4:102) ve özel durumlar hariç durulan yerden hareket edilmemeli (2:239). Namazda eğilerek yere kapanmalı (ruku ve secde) böylece Allah"a teslimiyet fiziksel olarak da bildirilmeli (4:102; 22:26; 38:24; 48:29). Herhangi bir korku durumunda ayakta durma ve eğilerek yere kapanma koşulu aranmaz (2:239).
Namazda okuduğumuz duanın anlamını namaz anında bilmeli ve Allah ile konuştuğumuzun bilincinde olmalıyız (4:43). Namazları saygı içerisinde kılmalı (23:2). İhtiyacımıza ve içinde bulunduğumuz duruma uygun olarak Allah"in herhangi bir ismini (sıfatını) zikredebiliriz (17:111). Namazda Allah"tan başkasını anmak namazın amacıyla çelişir (6:162; 20:14; 29:45). Namazda Allah"ı anmalı, övmeli, yüceltmeli, tesbih etmeli ve O"ndan yardım istemeli (20:14; 17:111; 29:45; 2:45). Kuran, Allah"tan aldığımız kelimeler olup dua için tercih edilmeli (2:37). Fatiha suresi baştan sona Allah"ı muhatap alan bir dua niteliğinde olan biricik sure olup değişik dilleri konuşanların topluca namaz kılabilmelerini sağlayabilmesi açısından uygundur. Namazlarda orta bir sesle okumalı ve namazlar ne özellikle gizlenmeli ne de gösteriş amacıyla açıkta kılınmalıdır (17:111). Toplu namaz kılınırsa, namaza önderlik eden kişinin orta bir ses tonuyla okuduğu Fatiha dinlenmeli (7:204; 17:111).
Cenaze namazını kılmak bir farz değil, dileğe bağlıdır ve müslüman olarak ölmüş olanları hayırla anıp yakınlarına destek verme amacını güder (9:84).
Namazları birleştirmek, kaçırılmış namazları kaza etmek, namazları yolculuk anında kısaltmak, sünnet ve nafile namazlar eklemek, namaz kıldırma memurluğu (imamlık) diye bir meslek icad etmek, kadınların namazda önderlik etmesini yasaklamak, otururken Et-tahiyatu duasını okumak ve bu duada peygambere ikinci şahıs olarak seslenmek, şehadette Muhammed peygamberin ismini Allah"ın yanına eklemek, Fatiha"dan sonra zammussure okumak, eller ve parmakların yeri konusundaki detaylarla meşgul olmak, abdest alırken ağzı ve burnu yıkamayı abdestin bir şartı bilmek, namazdan önce ağzı misvaklak, namaz için sarık veya terlik giyilmesinin daha sevap olacağına inanmak gibi nice kurallar ve inançlar Hadis-Sünnet ve mezhepler yoluyla Muhammed Peygamberden daha sonra sokulan bidatlerdir.
|