Fitre ve Zekat

FITRE (Fıtır Sadakası)
Borcundan ve aslî ihtiyaçlarından başka nisap miktarı malı veya onun değerinde parası olan müslümanın fıtır sadakası vermesi vaciptir. Buna kısaca "Fitre" denir. Fıtır sadakasının vacip olması için, zekâtta olduğu gibi malın üzerinden bir yıl geçmesi ve artıcı nitelikte olması şart değildir. Fitre, Ramazan ayında fakirlere verilen bir sadakadır. Bayramdan önce verilmesi iyidir. Bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Dinî ölçülere göre zengin olan kimsenin, hem kendisinin hem de erginlik çağına gelmemiş olan çocuklarının fitrelerini vermesi vaciptir. Fakir olan çocuğun babası ölmüş veya fakir ise babasının babası, torununun fitresini verir. Bir kimse karısının ve büyük çocuklarının fitresini vermekle mükellef değildir. Bunlar zengin iseler fitrelerini kendilerinin vermesi lâzımdır. Karısının ve aile içindeki büyük çocuklarının fitrelerini onların izni olmadan verebilir. Aile içinde olmayan büyük çocukların fitrelerini ise onların izni ile verebilir. Bir kimse babasının ve anasının fitrelerini vermekle yükümlü değildir.

Fitre Şu Dört Cins Yiyecek Maddesinden Aşağıdaki Miktarlarda Verilir:
Cinsi: Miktarı:
1. Buğday 1460 Gram (520 dirhem)
2. Arpa 2920 Gram (1040 dirhem)
3. Kuru Üzüm 2920 Gram (1040 dirhem)
4. Hurma 2920 Gram (1040 dirhem)
Bu gıda maddelerinin kendileri verilebileceği gibi, para olarak değerleri de verilir. Hangisi fakirin yararına ise onu vermek daha uygundur. Bir fitre yalnız bir fakire verilir, ikiye bölünmez. Bir fakire birden fazla fitre verilebilir. Fitre niyet edilerek verilir. Ancak bunun fitre olduğunu fakire söylemek gerekmez. İçinden niyet etmesi yeterlidir.
Zekât hangi fakirlere verilirse fitre de onlara verilir. Bir özürden dolayı Ramazanda oruç tutmayanlar da, nisap miktarı mal veya paraya sahip iseler fitrelerini vermekle yükümlüdürler.
Varlıklı müslümanlar fitre vermek suretiyle fakirlere bayram sevincini tattırırlar. Böylece, hem borcunu ödemiş hem de sevap kazanmış olurlar.
Fitre vermek, orucun kabul edilmesine, ölümün şiddetinden ve kabir azabından kurtulmaya vesile olur.

ZEKAT- HER ZENGİNİN KAZANCINDA FAKİRİN DE HAKKI VAR
Zekat, dinen zengin sayılan erginlik cağına gelmiş akıl sahibi müslümanların, mallarının belli bir miktarını ki genellikle % 2,5 diğer bir ifade ile kırktabirini seneden seneye fakir müslümanlara vermesidir. Zekat, sözlükte temizlik ve artma anlamlarına gelir. Çünkü günahlardan temizlenmeye ve malın bereketlenmesine vesiledir. İslâm, yoksula yardımı kişinin isteğine bırakmayarak zengin olan herkesin zekat vermesini zorunlu kılmıştır. Çünkü zekat, Allah’ın zenginlere ihsan ettiği malda, fakirlerin hakkıdır.

Zekat, Allah’ın rızasını kazandıran, kişinin anlayışında, malın, araç olmaktan çıkarak amaç haline gelmesini önleyen, insanda başkalarını düşünme, merhamet ve iyilik gibi güzel duyguları geliştiren ve toplumsal barışı sağlayan bir ibadettir.

Diyanet İşleri Başkanlığı, Ramazan ayında camilerde okutulacak Cuma Hutbelerinde yardımlaşmanın sosyal hayattaki önemini vurgulayacak.İslam'ın beş temel esasından birinin Zekat olduğunu belirten Başkanlık, zekatın bir çok hikmetinin bulunduğuna işaret etti. Zekatın, toplumun sosyal güvenlik şemsiyesi olduğunu, cimrilik hastalığını tedavi ettiği, cömertlik duygularını geliştirdiğini kaydeden Başkanlık 15 Kasım'da okutulacak Cuma hutbesinde, "Zekat, hayır-hasenat kapılarını açar. Mülkiyeti emniyet altına alır. Gelir dağılımdaki dengesizliğin giderilmesine katkıda bulunur. Servet düşmanlığını azaltarak zengin fakir arasında köprü oluşturur ve toplumda huzur ve birliği sağlar" mesajını iletecek.

Her zengin Müslüman'ın kazancında fakirlerin de hakkının bulunduğunu, zekat vermemenin fakirin hakkını gaspetmek olduğu kaydedilen hutbede, bunun Allah'ın huzurunda büyük bir vebali gerektirdiği belirtilecek. Zekat, sadaka ve diğer yardımların fakirleri incitmeyecek şekilde verilmesinin önemi vurgulanan hutbede, "Riya ve gösteri maksadıyla fakirin onurunu zedeleyecek tarzda yapılan yardımlardan sevap elde edilemeyecektir" deniliyor.