yapilacak degisikliklerin özetleri:
- bir erkegin birden fazla kadinla evlenmesini "kadinlarimiz bekar, ac bilac sefil mi olsun?" gerekcesiyle anayasal esitlik ilkesinden siyirmanin kapisini araliyoruz.
- bilgi edinme hakki kanunu'nun 4. maddesini anayasaya'da koyuyoruz ki biri olur da ustune murekkep dokulurse oburunu okuyabilelim. yedekleme amacli.
- yine 5395 sayili cocuk koruma kanunu'ndan metinleri alip anayasa degisiklik metnine koyuyoruz. hem bu sayede "cocuklarimizi korumaya evet!" diyebiliyoruz.
- zaten 2009 yilinda 5918 sayili kanunla yururluge girmis olan askerlerin sivil mahkemelerde yargilanabilmesiyle ilgili yasal duzenlemeleri bir de anayasa'ya koyuyoruz ki referandumumuzu tanitirken "darbecileri yargilamaya evet!" diyebilelim.
- disk ve kesk'in uzlasmaz, terbiyesiz tavirlarina karsi uzlastirma kurulu'na itirazi engelliyoruz, kurulun sozu son soz oluyor. uzlasma sorun olmaktan cikiyor.
- tbmm baskanlik divani suresi 3 yil yerine 5 yila (yasama donemi) cikartiliyor. bunun ne sikime yaradigini bilmiyorum ama yine de "5 yillik baskanlik divanina evet!" diyorum.
- yuksek askeri sura'nin "ilisik kesme" kararlarini yargi denetimine sokuyoruz. boylece "bu adam fethullahci beyler" deyip subay ilisigi kesmelerin onune geciyoruz.
- bakanlar kurulu, uzlastirma kurulu gibi devlet kurumlarinin kararlarinin danistay tarafindan uygunlugunun (bkz: yerindelik) denetlenmesini tamamen engelliyoruz.
- hakim sorusturmalarinin sadece daha kidemli hakimlere delege edilebilecegi sartini anayasa'dan cikartiyoruz. es kidemli ya da daha az kidemli hakimlerin denetim imkanlarina kapi araliyoruz.
- anayasa mahkemesi populasyonu dagilimini
yargi: %53, cumhurbaskani: %27, asker: %14, yök: %6
yerine
cumhurbaskani: %37, yargi: %27, tbmm (hosgeldin): %16, yök: %15, asker: %5.
yapiyoruz. yani gunumuzdeki "mecliste cogunluk teskil etmis ve kendi bunyesinden cumhurbaskani atamis" vaziyetinde durum suna donuyor (edit: yok'un de agirlilli cumhurbaskani + hukumet tarafindan atandigini atlamisim toplama ekliyorum):
cumhurbaskanli-sahane-iktidar: %68, yargi: %27, asker: %5
(anayasa degisikligindeki en uzun maddelerden biri bu oldugundan ozeti de uzun oldu).
- kanun yollarini tuketenlere anayasa mahkemesine gitme imkani yaratiyoruz. boylece bizzat avrupa insan haklari mahkemesi'ne basvurmayi daha da zorlastiriyoruz. zira tum kanun yollarini tuketmek zorundasiniz aihm'e gitmek icin, o yolu da tek bir alelade davanin 2 yil surdugunu dusunerek ne kadar uzattigimizi siz dusunun. torunlariniz aihm'e gider artik.
- yuce divan kararlarina itiraz imkani getiriyoruz.
- kenan evren'e 104 yasinda hapse girme imkani taniyoruz. ama kenan evren'i cok yasli diye affedebiliriz de zira hatirlarsaniz en basta "(yaslilara, kadinlara ozel) alinacak onlemler esitlik ilkesine ayri sayilamaz" demistik.
- hsyk uye sayisi 31'e cikartiliyor. ama iki tane asil uyenin nasil atanacagi belirtilmiyor. o yuzden 29 uye uzerinden yaptigim oranlamada
yargi: %100 olan uyelerin dagilimi:
yargi: %69, cumhurbaskani: %21, anayasa mahkemesi: %10, bildiginiz uzere anayasa mahkemesinin onerilen anayasada %68'i cumhurbaskanli yekpare iktidar tarafindan seciliyor. ve cumhurbaskanli iktidar formatimizda oranlama:
yargi: %72, cumhurbaskanli-sahane-iktidar: %28 oluyor. iktidar hsyk'ya da nufuzunu bu sekilde yerlestiriyor.
- hsyk'nin kadro dagitma yetkisini kaldiriyoruz ve meslekten cikarma kararlarina da yargi yolunu aciyoruz. ya hatta biraz daha ugrasip hsyk yetkilerini hukumete versek daha rahat olacakmis. ver sen o yetkiyi.
edit: parti kapatmayla ilgili maddeler oylamadan gecmedigi icin oneriden kaldirilmis. onlarla ilgili ozeti cikardim.
anayasa'da yapilacaklar degisikliklerin özeti icin:
http://www.analitikbakis.com/pdf/1.pdf